Ethereum'da yol haritası güncellendi: Önemli değişiklikler neler oldu?
Ethereum’un kurucu ortağı Vitalik Buterin, dün Ethereum blok zincirinin önceki 5 aşamalı yol haritasınının güncellenmiş diyagramını yayınladı.
Güncellemeler ve yeni kilometre taşlarının eklendiği yol haritası, Ethereum protokolünde yapılacak çalışmaları görmek ve genel bakış sağlamak için oldukça faydalı görünüyor. Ethereum geliştirmelerini kapsayan bu yol haritasının detaylarına yakından bakalım.
15 Eylül 2022’de The Merge’ün (Birleşme) başarıyla gerçekleştirilmesiyle birlikte Ethereum’u bekleyen sonraki aşamalar; The Surge, The Scourge (yeni dahil edildi), The Verge, The Purge ve The Splurge olacak.
Merge sonrası ilk aşama, ölçeklenebilirlik çözümlerinin başlamasının beklendiği The Surge. Surge ile Ethereum ağ performansında iyileştirmeler amaçlanıyor. Güncellenmiş yol haritasına, doğrulayıcıların yeni blokları önerebileceği süre olan “slotlar” için tek slot kesinliğinin tanıtımı eklendi. Şu anda saniye başına işlem sayısı (TPS) ortalama 20’nin üzerinde ancak The Surge, Rollup ve zk-EVM merkezli 100.000’den fazla TPS elde etmeyi hedefleyecek şekilde değişti. Ek olarak yayınlanan son sürümde, zk-EVM’ler sonunda The Verge’e de katkıda bulunacak.
Diyagramda yeni tanıtılan ‘The Scourge’ ise, geliştirme yol haritasında bulunmayan bir çalışmaydı. ‘The Surge’ ile The Verge arasına eklenmiş olan çalışma MEV sorunlarına çözüm ile geliyor.
Proof-of-Stake’e geçişle beraber Ethereum ağında yaşanan MEV sorunları, ağ tıkanıklığına ve yüksek işlem ücretlerine yol açmaya devam ediyor. “Maksimal Çıkarılabilir Değer” olarak adlandırılan MEV, doğrulayıcıların blok içinde işlenmesi beklenen talepleri keyfi olarak dahil etmesi, hariç tutması veya yeniden sıralamasını ifade ediyor. Vitalik, “The Scourge” un “Güvenilir, adil ve tarafsız işlemlerin dahil edilmesini sağlayacağını ve MEV sorunlarını çözeceğini” açıkladı.
Güncel yol haritası diyagramındaki önemli değişiklikleri sıralarsak:
- The Scourge: Adil ve güvenilir bir şekilde tarafsız işlemlerin ağa dahil edilmesini sağlayan bir aşama ve MEV sorunlarına çözüm ile geliyor.
- The Surge’a tek slot kesinliğinin tanıtımı eklendi. Aşama Rollup ve zk-EVM merkezli 100.000’den fazla TPS elde etmeyi hedefleyecek şekilde değişti. Şu anda yaklaşık 15 dakika süren işlemlerin sonuçlanması merge sonrası faz 2 ile daha da kısalacak. The Surge için yayınlanan son sürümde, zk-EVM’ler sonunda Verge’e de katkıda bulunacak.
- The Surge aşamasına, ağ üzerinde daha fazla veri işleyen ve işlem ücretlerinin düşmesini sağlayan EIP-4844 (Dank-sharding olarak da bilinir) eklendi.
- Ethereum doğrulayıcılarını hedefleyen The Verge güncellemesi, yalnızca “Verkle ağaçları” ile değil, “doğrulama” ile de ilgili. Verge ile geliştiriciler, doğrulayıcıların işlemleri işlemesini kolaylaştırmak için SNARK teknolojisini kullanacak. Verge güncellemesinin sonunda ağ tamamen SNARKed Ethereum haline gelecek.
Yeni güncellemelerin ağırlıklı olarak sansüre dayanıklılık ve kuantum ispatlarına odaklandığı görülüyor. Vitalik Buterin, güvenlik ve sansür direnci için planlanan hedefleri korurken Ethereum ölçeklenebilirliğinin arttırılabileceği bir gelecek sunmaya devam ediyor. Tüm bu geliştirmelerle birlikte Merge sonrası ilk hedefin The Surge olduğunu söylemek hala mümkün.
