Türkçe selam 40 yıldır uzayda!
1977'de Voyager uzay aracı için kaydedilen Sabah şerifleriniz hayır olsun. mesajının sahibi konuştu.
Tam 40 yıl önce Voyager 1 ve Voyager 2 uzay araçlarına, uzay derinliklerine çıkmalarından önce bir kayıt yapıldı. Sesin sahibi ABD’li arkeolog Prof. Peter Ian Kuniholm, Sayın Türkçe bilen arkadaşlarımız, sabah şerifleriniz hayır olsun! mesajının hikayesini anlattı.
Voyager’lar 40 yılın sonunda, dünyamızdan yaklaşık 20 milyar kilometre uzakta bulunan uzayın derinliğine, insanoğlunun daha önce hiç ulaşamadığı noktalara gitti. Üstelik bu daha başlangıç. Uzayda 40’ıncı yılını kutlayan Voyager’ların yolculuğu, başlarına bir felaket gelmediği takirde tam 1 milyar yıl sürebilir.
Mesajdaki ses ABD’li arkeolog Prof. Peter Ian Kuniholm’e ait. Babasının Ankara’daki görevi sebebiyle 1949’da küçük bir çocukken Türkiye’ye gelen Kuniholm daha sonra ülkemizle bağını hiç koparmamış. Şimdilerde ABD’nin Maine eyaletinde yaşayan Kuniholm uzay boşluğunda salınan Türkçe mesajın hikâyesini anlattı.
Kuniholm'e göre her şey, uzaya gönderilecek mesajları taşıyan Altın Plağı tasarlayan Carl Sagan ve ekibinin çalıştığı Cornell Üniversitesi’nde yaşanmış. Kuniholm, o günü şöyle anlatıyor: Koridorda yürüyordum ve bölüm başkanını gördüm. Bana Sen Türkçe konuşuyordun, değil mi? diye sordu. Ben de Evet dedim. Az önce Sagan’ın Evren’e dünyadan merhaba kaydı için Latince, Yunanca ve Galce kayıt yaptığını, benim de Türkçe bir selamlama kaydedip edemeyeceğimi sordu. Ben de kabul ettim. Sonra gidip Carl Sagan’le konuştuk.
Kuniholm’un selam tercihine Türkiye’den tepkiler de gelmiş. Ama eleştiriler onu pek etkilememiş: Daha önce Türkiye’den bir gazeteci bana Voyager’daki selamlamayı böyle söylemek için nereden izin aldığımı sordu. Ben de ABD’de herhangi bir şey söylemek için izin almak gerekmediğini söyledim. Behçet Kemal için böyle bir selamlama yeterince iyiyse benim için de öyledir. Zaten uzayda böyle kurallar olmaz, her şey açıktır.
İnsanlığın en uzağa ulaşan ve en uzun yaşayan uzay araçları Voyager 1 ve 2, tam 40 yıldır uzayda seyahat etmelerine rağmen astronomik ölçülerde henüz bir arpa boyu yol gitmiş durumdalar. Voyager 1, uzay yolculuğuna başladığı tarihten tam 35 sene sonra 2012’de Güneş Sistemi’ni arkasında bırakarak Yıldızlararası Uzay’ın derinliklerine doğru ilerleyemeye başladı. Şu anda kabaca Dünya’ya 20 milyar kilometre uzakta.
