Erzurum'da inşa edilen ve bilim insanlarının merakla beklediği
Doğu Anadolu Gözlemevi'nin 2020'de faaliyete
gireceği bildirildi. Erzurum Valisi Seyfettin Azizoğlu,
Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı ile
kentte 3170 rakımlı Konaklı Karakaya Tepeleri'ne
inşa edilen ve sınıfında dünyada tek olma özelliği taşıyan
teleskopun yer alacağı gözlemevinin inşaatını inceledi. Vali
Azizoğlu, incelemelerin ardından gazetecilere yaptığı açıklamada,
Erzurum'un bugüne kadar hayvancılık şehri olarak bilindiğini
hatırlattı.
Kentin bundan sonra sanayi ve bilim şehri haline geldiğini
ifade eden Azizoğlu, şöyle konuştu:
Şu anda buradaki bu tesis Türkiye'nin en büyük
gözlemevi olacak. Dünyanın en önemli iki, üç gözlemevi arasında
olacak. İleriyi görmek, çağın ötesine geçmek böyle bir şey. Belki
kimse bunu hayal etmiyordu ama bu gerçekleşmek üzere. Bir buçuk
sene sonra buradan uzayı gözlemlemeye başlayacağız. Dünyadaki bütün
bilim insanları da buradaki gözlemlemeden istifade
edecekler.
Doğu Anadolu Gözlemevi Proje Koordinatörü Astrofizikçi
Doç. Dr. Cahit Yeşilyaprak da gözlemevinin içinde ve
üzerinde bulunacak sistemden dolayı inşaatın zor ilerlediğini
belirterek, şunları söyledi:
2020 yılı içinde ilk ışığını alıp astronomi, uzay,
bilim camiasına bu teleskopu kazandırmış olacağız. Türkiye'nin en
büyük 4 metre çaplı, tek parça aynaya sahip teleskopu... Optik
dediğimiz insan gözünün duyarlı olduğu bölgenin dışında da kırmızı
ötesi bölgede de gözlem yapabilen yine Türkiye'nin ilk kırmızı
ötesi teleskopu. Bu çapta dünya üzerinde 4 metre sınıfı yaklaşık 10
küsür teleskop var ama bizim eklediğimiz birkaç optik ve son
teknolojik özelliklerle beraber bu özellikleri bir arada barındıran
dünyada bu sınıfta tek teleskop olacak.
Yeşilyaprak, optik olarak 4 metrede en üst
seviyede bir teknolojiyi Türkiye'ye getirmiş olacaklarını
belirterek, tüm tasarım, yazılım kısmının Türk ekip tarafından
yapıldığını aktardı. Burada bu enlem boylamda bu çapta
dünya üzerinde teleskop yok. diyen
Yeşilyaprak, şunları kaydetti:
Büyük teleskopların tamamına baktığımızda Havai ve
Şili'de var. Orada gündüz olduğunda, burası gece oludğu için
oradaki projelerin devamı için şu anda burası cazip bir yer haline
geldi. Bütün dünyanın astronomi ve bilim camiasının gözü bu
teleskopta. Nedeni, gece gündüz farkını ortadan kaldıracak enlem ve
boylamdayız. Erzurum'da kar yağışının fazla ancak nemin az olması,
havanın soğuk olması, astronomik açıdan en önemli kriterlerden
biri. Biz kırmızı ötesi gözlem yapacağımız için soğuk hava ideal
bir durum. Kar yağışı da atmosferi temizlediği için
önemli.
