Kara delikler hakkında bilmedikleriniz

Kara delikler bilim dünyasının esrarını çözmeyi en çok arzu ettiği evrenin en gizemli bölgeleri. ASLA FOTOĞRAFLANAMAZ Yapılan tüm çalışmalara rağmen bu delikleri görüntülemek dahi mümkün olamıyor. Çünkü şiddetli çekim gücü bırakın gezegenleri ışığı dahi yutuyor. Kara Deliklerin mevcudiyeti, teorik ve matematiksel olarak ispatlanmıştır. Ancak bir Kara Delik doğrudan gözlenemez, fotoğrafı çekilemez, çünkü ışık dahi, Kara Deliğin çekim gücünü aşıp ufuk hattından dışarıya çıkamaz. Yani Kara Deliklerin, var olduğuna dair direkt kanıt bulunamaz ancak Kara Delik, yakınlarında bulunan izlenebilir materyal (Yıldızlar, gazlar, tozlar, ışık) üzerindeki, değişim ve etkiler gözlenerek tespit edilir.

ZAMANI BÜKEBİLİYOR Kara deliklerin ağırlığı öylesine muazzam bir boyuttadır ki bildiğimiz evrenin ve zamanın çok büyük bir şekilde bükülmesine neden olur. Bu bükülme çok güçlü bir çekim alanı oluşturur ve etkisine giren her şeyi kendisine çeker. Bu çekimlede gücü sürekli artar.

BAŞKA BİR BOYUTUN KAPISI MI? Bilim adamlarının bir kısmı oluşan kütlenin bilinen zaman ve evreni delerek başka bir boyuta açılan bir kapı oluşturacağını söylüyor. Diğer grup ise bu ortamda hayatta kalmanın mümkün olamayacağını oluşan çekim gücünün çok fazla olması nedeniyle yakalanan herşeyin toplu iğne başı kadar bir ortamda sıkıştırılıp kalacağını savunuyorlar.

EN AZ 33 TANE VAR Gökbilimcilerin yaptığı son keşiflere göre uzak galaksilerin merkezinde en az 33 büyük kara delik bulunuyor. Teksas Üniversitesi araştırmacılarına göre merkezi etrafında yıldız kümeleri bulunan büyük galaksilerin, ağırlığı bir milyar güneşe veya daha fazlasına eşit büyüklükte kara deliklere sahip olduğu sanılıyor.

SAMANYOLUNDAKİ KARA DELİĞİN AĞIRLIĞI Samanyolu gibi, daha küçük yıldız kümeleri barındıran galaksiler ise daha küçük kara deliklere sahip. Samanyolu’nun merkezi kara deliğinin ağırlığı sadece 3 milyon güneşe eşit. Araştırmalar, merkezi genişlemesi bulunmayan disk galaksilerin, merkezlerinde kara delik bulunmadığını ya da tesbit edilemeyecek kadar küçük deliklere sahip olduğunu ortaya koydu.

NASIL ORTAYA ÇIKIYORLAR? Son araştırma, gökbilimcilerin kara deliklerin nasıl oluştuğunu ortaya çıkarmasına da yardımcı oldu. Daha önceleri galaksilerin mi yoksa kara deliklerin mi daha önce oluştuğuna dair farklı görüşler ortaya atılıyordu. Galaksilerin ve kara deliklerin aynı anda beraber ortaya çıktıklarını tespit eden bilim adamları, kara deliğin galaksiye yapışan gaz ve yıldız kümesi sayesinde büyüdüğünü belirtiyorlar.

DEV GEZEGENİ YUTTU Bilim dünyası en son Dünya'dan 47 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir galakside bulunan kara deliğin, Jüpiter'den 15 kat büyük bir gezegeni yuttuğunu gözlemledi. NASA'nın yardımlarıyla gözlemlenebilen bu olağanüstü olayda, Güneş'ten yaklaşık 300 bin kat daha büyük olan bu kara deliğin, "süper Jüpiter" kategorisine dahil ettiği bir dev gezegeni yuttuğu belirtildi. Bilim adamları bu kara deliğin 30 yıllık bir uykudan uyandığını açıkladılar.

3 AYDA YUTTU Bilim dünyasının çok yakından izlediği bu kara delik yutmasında, 30 yıl sonra uykudan uyanan karanlık, dev gezegeni önce yörüngesinden çıkarttı. Ardından da 3 ay gibi bir süreçte kendine çekip yuttu.

BİZİM GALAKSİMİZDE UYANIR MI? 20- 30 yıldır sakin duran bir galakside böylesine umulmadık bir hareketlenme bilim camiasını çok şaşırttı. Gökbilimciler, Samanyolu Galaksisi'nde de böyle bir kara delik uyanması yaşanabileceğinin farkına vardılar.

KOVULAN KARA DELİK Geçtiğimiz yıl bilim dünyası bu haberle çalkalandı. Uzak bir galaksideki iki parlak noktayı inceleyen gök bilimciler, merkezinde bulunduğu galaksiden yerçekimsel kuvvetlerin etkisiyle ‘kovulan’ bir karadelik tespit ettiklerini düşündüler. Her galaksinin merkezinde, orada doğan bir dev karadelik yer alıyor. Ancak karadeliklerin doğdukları galaksiden atılmaları, çok nadir görülen bir kozmik olay.

DÜNYA'DAN 4 MİLYAR IŞIK YILI UZAKTA Astrophysical Journal dergisinde yayımlanan araştırmada yer alan Blecha ve meslektaşı Francesca Civano, evinden kovulan karadeliği Dünya’dan 4 milyar ışık yılı uzaklıktaki CID-42 galaksisinde keşfetti. Kozmik cismin yaydığı yüksek miktardaki radyasyon, burada etrafını saran gaz bulutundan uzaklaşmakta olan bir dev karadelik olabileceğine işaret etti.

EN BÜYÜK KARA DELİK Gökbilimciler bugüne kadarki en büyük ikinci kara deliği geçen yıl tespit ettiler. İlginç olansa bu kara deliğin küçücük bir galakside yer alıyor. NGC 1277 galaksisi, bizim içinde bulunduğumuz Samanyolu'nun dörtte biri boyutlarında. Ancak Samanyolu'nun merkezindeki deliğin tam 4 bin katı boyutunda bir kara deliği var.

BİLİNENLERİ ALTÜST ETTİ Nature dergisinde yayımlanan bir makaleye göre bu deliğin kütlesi, Güneş'inkinin yaklaşık 17 milyar katı. Bugüne dek kara deliklerin, onlara evsahipliği yapan galaksilere koşut olarak büyüdükleri düşünülüyordu. Ancak bu yeni bulgular geleneksel tezle uyuşmuyor. Bu kara delik uzun zaman önce hızla büyümüş, ancak bu tarihten beri galakside yeni yıldızlar ya da başka birşey oluşmamış

Evrenin en büyük sırrını kara delikler içinde barındırıyor. Bilim adamlarına göre kara delikler zamanın büküldüğü ve başka bir boyuta kapıların açıldığı noktalar. Öyle bir yoğunluğa sahipler ki ışığı dahi yutuyorlar. Bu sebeple de kara delikler asla fotoğraflanamıyor.

NASIL OLUŞUYORLAR? Bilim adamlarına göre kara delikler bir yıldızın yakıtını bitirmesi sonucu kendi içine çökmesiyle meydana geliyor. Bu çökme işlemi sonucunda bir toplu iğne başı büyüklüğünde bir alana milyonlarca dünyanın kütlesinin sıkıştırıldığı bir yapı oluşur. O nokta öyle bir çekim gücüne sahip oluyor ki herşeyi yiyip yutuyor.