Evrenin bir sonu var mı?

Teknolojinin gelişmesi sayesinde astronomlar, Büyük Patlama’dan sonra meydana gelen olayları daha derinlemesine inceleme fırsatı bulabildi. Ancak bu, evren ile ilgili her bilgiye sahip olduğumuz anlamına gelmiyor. Evren’in sonsuzluğu, şekli ve genişliği gibi değişik nedenlere göre değerlendirilir. Peki, evren ne kadar büyük? Bilim adamları, henüz tam bir rakam veremiyor.

Astronomlar, evrenin yaşının 13,8 milyar olarak hesaplıyor. Işık hızı ve mesafe arasındaki bağdan dolayı yalnızca Dünya'dan 13,8 milyar ışık yılı uzaklıktaki mesafe gözlemlenebiliyor. Yani okyanus ortasındaki bir gemiden nasıl yalnızca belli mesafeler gözlemlenebiliyorsa astronomlar da teleskopları ile ancak Dünya'dan 13,8 milyar ışık yılı uzaklığı gözlemleyebilir. Dünya’nın neresinden gözlem yapılırsa yapılsın dünya yarıçap kabul edildiği için her noktadan ancak 13,8 milyar ışık yılı mesafe gözlemlenir.

“Gözlemlenebilir” kelimesinin kullanılmasından anlaşılacağı gibi, daha uzağın gözlemlenememesi orada bir şey olmadığı anlamına gelmez; yalnızca gözlemleyemediğimiz için bilmeyiz. Gözlemlenebilir küre çap olarak 28 milyar ışık yılı mesafede görünse de aslında daha büyüktür. Bilim adamları, evrenin genişlediğini biliyor. Bilim adamları, Büyük Patlama esnasında Dünya’dan 13,8 milyar ışık yılı uzaklıktaki bir noktayı gözlemleyebilirken, bugün aynı nokta 46 milyar ışık yılı uzaklıktadır. Bu da gözlemlenebilir çapın 92 milyar ışık yılı mesafe olduğunu kanıtlar.

Dünya’yı Evren’in merkeziymiş gibi düşünerek gözlemlenebilir alanın belirlenmesi, insanlığı Evren’in merkezine koymak gibi görünebilir. Okyanus’taki gemiden kara görünmemesi o geminin okyanusun tam ortasında olduğu anlamına gelmez. Bu örnekte olduğu gibi Evren’in kenarını göremiyor olmamız Evren’in merkezinde olduğumuz anlamına gelmez.

Evren’in büyüklüğü, büyük oranda şekliyle ilişkilendirilir. Bilim adamları, evrenin şeklinin kapalı (sonlu) ve küresel, açık (sonsuz) ve eyer şeklinde ya da kağıt gibi düz ve sonsuz olduğunu tahmin ediyor. Sonlu bir Evren’in büyüklüğü sonlu olduğundan ölçülebilir; aynı durum kapalı, küresel Evren için de geçerlidir. Ancak sonsuz Evren’i ölçmek mümkün değil. Çünkü sonsuzu ifade eden bir ölçüm mevcut değil. NASA, 2013 yılında Evren’in 0,4 hata payıyla düz olduğunu duyurdu. Düz bir evren, sonsuz bir evren demek. Sonsuz evren’in büyüklüğü ise sonsuz.