NASA, SpaceX'e ISS'i denize düşürme görevini verdi
NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nu (ISS) kontrollü bir şekilde okyanusa indirmek için SpaceX ile 843 milyon dolarlık bir anlaşma yaptı.
We have selected @SpaceX to develop and deliver the U.S. Deorbit Vehicle and prepare for a safe and responsible deorbit of the @Space_Station after the end of its operational life in 2030. Learn more: https://t.co/ogAhEazBpt pic.twitter.com/5pyBPfobkp
— NASA (@NASA) June 26, 2024
SpaceX, Uluslararası Uzay İstasyonu'nu (ISS) kontrollü bir şekilde denize düşürmek için NASA'dan 843 milyon dolarlık bir ihale kazandı. NASA, ISS'in önümüzdeki on yıl içinde güvenli bir şekilde yörüngeden çıkarılmasını hedefliyor. 1998'den beri kesintisiz olarak hizmet veren ISS, artık yaşlanmaya başladı ve 2030 civarında görev süresini tamamlaması planlanıyor. Ancak NASA, istasyonun atmosferde kontrolsüz bir şekilde yanıp tehlikeli enkazlar oluşturmasını istemiyor. Bu yüzden, kontrollü bir yeniden giriş süreci öngörülüyor ve bu noktada SpaceX devreye giriyor.
Anlaşmaya göre, SpaceX "US Deorbit Vehicle" adını verdiği bir uzay aracı geliştirecek ve bu araç, ISS'i güvenli bir şekilde Dünya'ya geri getirecek. Araç, ISS'i Pasifik Okyanusu'na yönlendirecek ve bu sayede nüfus merkezlerine zarar vermesi önlenecek.
ISS'in yönlendirileceği bölge, Yeni Zelanda ve Güney Amerika arasında yer alan "uzay aracı mezarlığı" olarak bilinen ıssız bir alandır. Bu bölge, 300'e yakın uzay aracının kalıntılarıyla doludur ve birçok araç, ISS'e ulaşmak için kullanılmıştır.
Bu proje SpaceX için oldukça zorlu olacak. ISS, yaklaşık bir milyon pound ağırlığında ve yeniden giriş sırasında tamamen yanacak kadar küçük değil. SpaceX'in yörüngeden çıkarma aracı geliştirilip test edilene kadar birkaç yıl geçecek. ISS'in parçalanması aşamalı olarak gerçekleştirilecek ve bu süreç üç aşamadan oluşacak. Önce güneş panelleri ve radyatörler denize indirilecek, ardından bireysel modüller ve sonunda ana yapı, yani kiriş denize düşürülecek. NASA'nın Uzay Operasyonları Misyon Direktörlüğü'nde yönetici yardımcısı olan Ken Bowersox, US Deorbit Vehicle seçiminin, NASA ve uluslararası ortaklarının düşük Dünya yörüngesinde güvenli ve sorumlu bir geçiş yapmasını sağlayacağını belirtti.
ISS, uzayda inşa edilen en büyük yapı olup, ABD, Avrupa, Japonya, Kanada ve Rusya'nın ortak çalışmasıyla hayata geçirilmiştir. ABD ve ortakları operasyonları son ana kadar sürdürecek, ancak Rusya'nın taahhüdü 2028'de sona erecek. ISS'in işletme maliyeti yılda yaklaşık 3.1 milyar dolar ve özel uzay endüstrisinin, astronotların ziyaret başına ödeme yapacağı yörüngedeki istasyonları inşa ederek bu boşluğu doldurması bekleniyor.
Bu amaçla birçok özel şirket, kendi uzay istasyonlarını tanıttı. Vast ve SpaceX, 2025'te bir istasyon fırlatmayı planlıyor ve Blue Origin, Orbital Reef adını verdiği istasyonu bu on yılın sonunda fırlatmayı hedefliyor. Voyager, Lockheed Martin ve Nanoracks ise Starlab tesislerini en erken 2027'de işletmeye başlamayı planlıyor.
Bu projeler, ISS'in yerini alacak yeni nesil uzay istasyonlarının başlangıcını işaret ediyor ve uzay endüstrisinin gelecekteki gelişimi için önemli bir adım olarak görülüyor.
