Teknoloji ile ortaya çıkan iş alanları

Ateşin bulunmasından, tekerleğin icadına; uzayın keşfinden bilgisayarın icadına, dünya üzerinde yaşanan bütün teknolojik gelişmeler beraberinde yeni iş imkanları, yeni alanlar ve yeni ticaret fırsatları da getirmiştir. Ateş bulunmasaydı aşçılık diye bir meslek olur muydu?

Ya da şoförlüğü tekerleğin icadından bağımsız olarak düşünebilir miyiz? Bundan 5000 yıl önce tekerleğin bulunması ile günümüzdeki arabalar arasında doğrudan olmasa da dolaylı bir bağlantı bulunmaktadır. Buna kelebek etkisi de diyebiliriz.

Evet 5000 yıl önce kanat çırpan bir kelebeğin oluşturduğu o ufacık hava akımı 5000 yıl sonrasını etkileyebiliyor. Bu verdiğim örnekler teknolojinin ve ona paralel gelişen yeni iş modellerin en uç örnekleri olabilir. Şimdi dilerseniz günümüz teknolojik gelişmelerine ve ortaya çıkardığı yeni iş modellerine daha yakından bakalım:

Freelancer İş Modeli

İnternet teknolojilerinde yaşanan gelişmeler artık çalışanların uzaktan takibine de olanak veriyor. Bununla ilgili personel takip programı olarak bilinen onlarca program mevcut. Bu programlar sayesinde uzaktan çalışan kişinin gerçekten çalışıp çalışmadığını kontrol edilebiliyor. Yine bu programlar sayesinde uzaktan çalışan personel iş vereni faturalandırabiliyor ve hak ettiği ücreti kolaylıkla alabiliyor. Peki bütün bu işlemler nasıl gerçekleşiyor? Basit olarak anlatmak gerekirse çalışan, bilgisayarına personel takip programı yüklüyor ve çalışmaya başladığı zaman bu programı açıyor.

Bu program bilgisayarın arka planında çalışarak çalışanın kaç kere fareye bastığı, kaç klavye vuruşu yaptığını hesaplıyor ve bu verilerle bir çalışma algoritması oluşturuyor. Ayrıca kullanıcıların ekran görüntülerini de rastgele zaman aralıklarında çekiyor ve sistemine yüklüyor. Bu sayede de çalışanın gerçekten işiyle mi yoksa başka bir şeyle mi uğraştığı anlaşılıyor. Program kapatıldığında da bütün bu özellikler devre dışı kalıyor. 

E-Ticaret İş Modelleri

B2B (İşletme – İşletme)

“Business to Business” olarak adlandırılan bu e-ticaret modelinde, şirketten şirkete yapılan organizasyonlar hedef alınır. Başka bir ifadeyle satılan veya satın alınan ürünler, bilgiler ve hizmetler, tekrar satış yapmak amacıyla kullanılıyorsa bu model işletme-işletme modeli olarak adlandırılıyor. Bu sisteme, toptancısından mal alarak bu malları kendi mağazasında satan bir süpermarketi örnek olarak verebiliriz. E-ticarette ise mağazalar ve toptancılar arasında sanal bir bağ kurulur. Bu kurulan bağ sayesinde her şey online ve otomatik olarak gerçekleşir. Örneğin, stoku azalan veya tükenen işletmelere otomatik olarak sipariş geçilir ve bu durumda masraflar azalırken verimlilik artmış olur.

B2C (İşletme – Tüketici)

“Business to Consumer” olarak adlandırılan bu e-ticaret modelinde bireysel tüketiciler hedef kitle olarak belirlenmiştir. Örneğin, kullanıcıların online bir mağazadan yaptıkları alışveriş, B2C olarak tanımlanır. B2B’ye göre daha düşük bir ticaret hacmi olan B2C modeli, kullanıcıların internete olan güvenlerinin artmasına paralel olarak gelişmektedir ve önümüzdeki 20 yıl içinde çok yüksek bir ticaret hacmine ulaşacağı öngörülmektedir.

B2G (İşletme – Devlet)

İngilizcesi “Business to Government” olan bu e-ticaret modeli ticari işletmeler ile kamu kurum ve kuruluşları arasında geçen ticareti işlemler, vergi bildirimleri, gümrük işlemleri ve izinler gibi genel olarak bilgi ve hizmet noktasında yapılan alışverişleri ilgilendirmekte ve kapsamaktadır. İşlemlerin elektronik ortamdan hiçbir müdahaleye gerek duyulmaksızın izlenmesi, düzenlenmesi; kamu ihalelerinin arz edilmesi gibi işlemler, B2G modelinin temelini oluşturmaktadır.

C2G (Tüketici – Devlet)

“Consumer to Government” kelimelerinin kısaltılması olan C2G modeli e-devlet olarak a duyduğumuz ve son yıllarda sıklıkla kullanılan bir modeldir. Devlet içinde bulunan kurumlar ve özel kesimle, internet ağları vasıtasıyla yapılan devlet işlerinin genel adıdır. Bu model ile birlikte tüketiciler ile devlet işleri online bir ortamda birleştiriliyor ve bu sayede birçok işlem online bir şekilde hızlı ve masrafsız olarak gerçekleştiriliyor. Yine bu model ile birlikte kırtasiye, ofis gibi birçok masraf kalemi ortadan kalkıyor ve yüksek bir verim elde ediliyor.

Yazı için değerli takipçimiz Metehan Kanmaz'a çok teşekkür ediyoruz.