Dev kütleli yeni bir kara delik bulundu!

Gök bilimciler Hubble Uzay Teleskobu'ndan gelen yeni görüntülerde evrenin en küçük gök adalarından birinin merkezinde dev kütleli kara delik bulunduğunu ortaya koydular.

Cüce gök adalar denilen bu boyuttaki gök adalar evrenin oluşumuna dair kuramları sorgulamamıza neden oluyor. Cüce gök adanın merkezinde bulunan kara delik, bizim gök adamız olan Samanyolu'nun merkezindeki kara delikten dört kat daha büyük. Şaşırtıcı olan, cüce gök ada Samanyolu'muzdan beş yüz kat daha küçük; çapı sadece 300 ışık yılı uzunluğunda. “Bu kadar küçük bir objenin içinde bu kadar büyük bir kara deliğin nasıl var olduğunu bilmiyoruz,” diyor araştırmanın başındaki isim, Anil Seth.

Cüce gök ada M60-UCD1 140 milyon yıldıza sahip. Bunların hepsi sadece 300 ışık yılı içine sıkışmışlar. Karşılaştırma yaparsak, bizim Samanyolu gök adamız 100.000 ışık yılı uzunluğa dağılmış 200 milyar yıldızdan oluşuyor. NASA'ya göre bir cüce gök adanın içindeyken geceleyin gökyüzüne bakarsanız en az 1 milyon yıldız görebilirsiniz. Burada, Dünya'da ise sadece birkaç bin tane görebilirsiniz. Yukarıdaki görsel, bir cüce gök adaya ait gece göğünün nasıl göründüğü hakkında ipucu verebilir. (Görsel hakkında bir not: görsel bir sanatçının yorumu. Cüce gök ada 50 milyon ışık yılı ötede oluğu için bu kadar çok detayı yakalamak Hubble için imkansız ne yazık ki) M60-UCD1 kuşku götürmez biçimde çok küçük olmasına karşın kendisini dikkate değer yapan onun aşırı küçük boyutu değil – onu şaşırtıcı yapan merkezindeki süper devasa boyuttaki kara delik.

Gök adaların merkezlerinde süper kütleli kara delik bulundurmaları şaşırtıcı değil – aksine tüm gök adaların merkezinde bir tane bulunduğu düşünülüyor – ancak cüce gök adaların merkezlerinde dev kütleli gök ada bulundurabilecekleri kimsenin aklına gelmemişti. Samanyolu'nun merkezindeki kara delik dört milyon güneş kütlesine sahip, bir başka deyişle gök adanın kütlesinin %0,01'ine sahip. M60-UCD1 kara deliği ise 21 milyon güneş kütlesinde, başka bir deyişle gök adasının kütlesinin %15'ine sahip.“Samanyolu'nun cüce gök ada M60-UCD1'den 500 kat daha geniş ve 1.000 kat daha ağır olduğu göz önünde bulundurulursa, bu bulgular oldukça hayret verici,” diyor Seth.

Buna ilişkin şu an elimizdeki tek olası açıklama cüce gök adanın bir zamanlar 10 milyar yıldıza sahip tam boyutlu bir gök ada olması – ancak sonra başka bir gök ada (M60) ile çarpışarak yıldızlarının çoğunu kaybetti. M60'ın kendisi merkezinde 4,5 milyar yıldız kütlesindeki devasa karadeliğe sahip. Uzun vadede, gök bilimciler M60 ve M60-UCD1'in birleşebileceklerini düşünüyorlar. Bu birleşme gerçekleştiğinde kara delikler de birleşmiş olacaklar. İki süper kütleli kara deliğin birleşiminden neyin doğacağını bilmiyoruz, ama bunun muhteşem bir olay olacağından eminiz.

Kaynak: www.bilim.org